Niet al goud wat blinkt, 28 september 2015 | Waarderen doe je samen, leren waarderen ook
•Download as PPT, PDF•
0 likes•2,408 views
Tijdens de studiedag 'Niet al goud wat blinkt' gingen de deelnemers in een viertal werksessies naar keuze dieper in op een aantal bestaande instrumenten en methodieken voor waardering en selectie. Daaronder ook 'Op de museale weegschaal'. Meer info: http://www.faronet.be/node/50476
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Niet al goud wat blinkt, 28 september 2015 | Waarderen doe je samen, leren waarderen ook
Similar to Niet al goud wat blinkt, 28 september 2015 | Waarderen doe je samen, leren waarderen ook (16)
More from FARO
More from FARO (20)
Niet al goud wat blinkt, 28 september 2015 | Waarderen doe je samen, leren waarderen ook
- 1. Workshop ‘Waarderen doe je samen, leren waarderen ook’ Studiedag FARO Waardering, selectie en afstoting Mechelen, 28 september 2015 Geertje Huisman Tessa Luger
- 2. 2 … beschrijft het waarderingsproces in 6 stappen … is breed toepasbaar … gaat uit van een concrete aanleiding … bevat alle relevante waarde-aspecten … houdt rekening met het ontwikkelpotentieel … geeft ruimte aan waardering door niet-expert ‘Op de museale weegschaal’…
- 3. •... je collectie beter te leren kennen •... onderbouwde beslissingen te nemen •... een beter verhaal te vertellen •... steun van belanghebbenden te verkrijgen •... beter samen te werken 3 Op de Museale Weegschaal helpt om...
- 4. • Aanscherping collectieprofiel • Fusie musea • Acquisitie • Afstoting • Collectieplan • Behoudsplan • Risicomanagement • (Her)inrichting presentatie • Collectiemobiliteit 4 Mogelijke aanleidingen:
- 5. Waarderen (van erfgoed) is: het doen van geobjectiveerde, verifieerbare en beargumenteerde uitspraken over de waarde van erfgoed, op basis waarvan besluiten genomen kunnen worden ten aanzien van collectiemanagement: behoud, gebruik en ontwikkeling. 5
- 7. Missie Nederlands Openlucht Museum: Wij brengen de geschiedenis dichtbij. Wij verhelderen de wisselwerking tussen de algemene geschiedenis en die van het dagelijks leven, binnen en buiten het museumpark, fysiek en online. Wij geven ruimte aan verschillende perspectieven en ervaringen. Wij brengen de geschiedenis dichterbij dan ooit. 7
- 8. Belangrijke waarde-aspecten voor collectie NOM: • Herkomstgegevens • Gebruiksgeschiedenis • Gebruikssporen • Vervaardigingsgeschiedenis • Vertelt iets over dagelijks leven van mensen • Samenhang met andere objecten • Presentatie/beleving 8
- 9. Deelcollectie Koken en Verwarmen (NOM) Aanleiding: opschoning depot, verbetering kwaliteit collectie NOM Vraagstelling: Hoe komt het NOM tot een compacte en betekenisrijke collectie kook- en stookgerei? Doelstelling: minimale collectie in omvang waarmee verhaal van verwarmen en stoken optimaal verteld kan worden. 9
- 10. 10 Stap 1: formuleer de aanleiding en vraagstelling Stap 2: bepaal wat je gaat waarderen, binnen welk referentiekader en wie de belanghebbenden zijn Stap 3: bepaal de criteria en definieer het waarderingskader Collectiewaardering Stap 0: formuleer de missie en het collectiebeleid
- 11. 11
- 12. 12 Stap 4: ken waardescores toe en onderbouw ze met argumenten Stap 5: verwerk de toetsing Stap 6: besluit of actie Collectiewaardering
- 13. Criteria Kenmerken: toestand, ensemble, herkomst, zeldzaamheid/ representativiteit Cultuurhistorisch: historisch, artistiek en informatief Sociaal-maatschappelijk: maatschappelijk en beleving Gebruik: museaal, economisch
- 14. Criteria Kenmerken: toestand, ensemble, herkomst, zeldzaamheid Cultuurhistorisch: historisch, artistiek en informatief Sociaal-maatschappelijk: maatschappelijk en beleving Gebruik: museaal, economisch
- 15. Ervaringen NOM met museale weegschaal: • Kachels nu beter gedocumenteerd • Criteria voor herbestemming en acquisitie helder • Contextinformatie zeer belangrijk • Gebruikssporen verhogen waarde • Representativiteit belangrijker dan zeldzaamheid • Waarderen op objectniveau té tijdrovend • Klein aantal afgestoten, klein aantal verworven • Einddoel nog niet bereikt 15
- 16. Meer weten? http://www.cultureelerfgoed.nl/dossiers/ waarderen-van-cultureel-erfgoed/museale-weegschaal info@cultureelerfgoed.nl t.luger@cultureelerfgoed.nl g.huisman@cultureelerfgoed.nl Linkedin.comgroupsWaarde en waardering van cultureel erfgoed 16
- 17. Conclusies uit ervaringen tot nu toe: • Waarderen is maatwerk • Waarderen kost tijd, maar levert veel op • Samenwerken loont • Doe alleen wat écht nodig is… • … maar sla geen stappen over! • Voorbereiding is het halve werk • Werk van breed naar smal • Leer van de ervaring van anderen 17
- 18. Stap 0 18
- 19. Studiedag Resonant, 9 december 2010 Gebruik Waarde operationaliseren Behoud Waardeverlies minimaliseren Ontwikkeling Waarde toevoegen Collectie Culturele waarden Betekenis Belang
Editor's Notes
- GEERTJE WERKBLAD KLAARLEGGEN OF DIRECT UITDELEN We stellen ons voor In deze WS laten we jullie in 2 uur kennis maken met de methodiek van waarderen…. ahv een praktijk vb. We behandelen weinig theorie, dat is na te lezen in de publicatie. Het is een echte workshop, vandaar dat jullie direct van ons een werkblad krijgen. Die werkbladen willen we aan het einde graag ingevuld weer terug. Vraag 1 t/m 3: WERKVORM: EERST VRAAG 1 T/M 3 LATEN AANKRUISEN OP WERKBLAD Wie van u heeft al van OdMW gehoord? Wie heeft OdMW gelezen? Wie heeft ODMW al toegepast? DAN HANDEN OPSTEKEN ALS IEM. ODMW AL TOEGEPAST HEEFT: VRAGEN HOE? GRAAG NA AFLOOP CONTACT
- GEERTJE Kort OdMW “neerzetten”: Waarderen is een proces in stappen ODMW is breed toepasbaar : objectniveau, deelcollectie, hele collectie; diverse typen collecties Er moet een concrete aanleiding voor zijn Het bevat alle relevante waarde-aspecten Het geeft ruimte aan een ontwikkelpotentieel niet alleen voor specialisten bedoeld, Democratiseringsproces bij waardetoekenning: niet-experts leveren ook bijdrage.
- GEERTJE De methodiek helpt om... je collectie beter te leren kennen ... onderbouwde beslissingen te nemen ... een beter verhaal te vertellen ... steun van belanghebbenden te verkrijgen ... beter samen te werken
- GEERTJE: Vraag 4: Wat zijn volgens U mogelijke aanleidingen om een collectie te gaan waarderen? Vraag 5: Wat zou voor U persoonlijk, in Uw werkomgeving, een aanleiding kunnen zijn om te gaan waarderen? WERKVORM: SAMEN 5 minuten BUZZEN met buurman of buurvrouw over vraag 4 en 5. TWEEDE KEER KLIKKEN OP DIA Terugkoppelen (paar reacties uit de zaal)
- GEERTJE Deze dag gaat over afstoten. We willen kort stilstaan bij het feit dat we in NL eigenlijk een onlogische volgorde hebben gehanteerd, dat we eerst de LAMO ontwikkeld hebben en pas daarna een methodiek van collectiewaardering. Logischer is dat je begint met kijken naar je collectie, naar de waardeaspecten, wat is het belang van de collectie. Vaak gaat het hand in hand. Afstoten gebeurt vanuit nood, maar er is ook behoefte aan het aanscherpen van het collectieprofiel. Collectiemanagement is het strategisch inzetten van mensen en middelen om de collectie optimaal te gebruiken, behouden en ontwikkelen. Dit geldt ook voor het Nederlands Openluchtmuseum… praktijkvoorbeeld. VRAAG: WIE IS RAF SCHEPERS VAN HET OPENLUCHTMUSEUM BOKRIJK? TESSA ZAL OP HET VOORBEELD VAN HET NOM INGAAN.
- TESSA: INTRO NOM: (5 MINUTEN) Nederlands Openluchtmuseum is nationaal museum over de cultuur van het dagelijks leven van gewone mensen. zowel gebouwen als roerende collectie. In verleden zeer breed verzameld, niet alles even goed gedocumenteerd en ontsloten, grote achterstanden in beheer. Door jaren heen verschillende opschoningsacties. NOM streeft naar compactere, betekenisrijke collectie waarmee verhalen uit de geschiedenis vh dagelijks leven in NL verteld kunnen worden. Proef met waardering adhv Op de museale weegschaal, team van experts uit museum, begeleid door RCE. Wij gaan vandaag ahv dit praktijkvoorbeeld jullie meenemen in het waarderingsproces……
- Dit museum heeft als thema Erfgoed van het dagelijks leven. VRAAG 6): Gelet op de missie van het Nederlands Openluchtmuseum (NOM), wat zijn dan in Uw ogen belangrijke waarde-aspecten voor de collectie als geheel? WERKVORM: 2 MINUTEN IN STILTE ZELF NADENKEN Dan 5 minuten bespreken in groepje en op werkblad noteren NABESPREKING: EERST WOORD GEVEN AAN RAF SCHEPERS
- NABESPREKING: Dit zijn de aspecten die het NOM zelf heeft benoemd als belangrijk. Komt dit overeen met wat jullie bedacht hadden>? Zijn er nog aanvullingen?
- INTRODUCTIE PRAKTIJKVOORBEELD KACHELS ( 5 MINUTEN) Deelcollectie koken en verwarmen bevat 660 objecten. Daarbinnen ca. 400 kachels. Wens: kachels verwerven uit 20ste eeuw en met stedelijke herkomst Aanleiding om eigen deelcollectie kachels tegen het licht te houden Doelstelling: minimale collectie in omvang waarmee verhaal van verwarmen en stoken optimaal verteld kan worden. HAND-OUT UITDELEN; KIJK ALLEEN NOG NAAR DE EERSTE TWEE PAGINA’S EVT. VRAAG 7 OVERSLAAN !!! Vraag 7: Gelet op de missie van het Nederlands Openlucht Museum en de belangrijke waarde-aspecten van de collectie, welke waarderingscriteria vindt U dan van belang voor de kachels uit de deelcollectie ‘Koken en Verwarmen? WERKVORM: BESPREKEN IN GROEPJE BESPREKING:
- Wat zijn de 6 stappen van de methode? Eigenlijk zijn het er 7, want stap 0 die is er ook, we merken in de praktijk dat dit in aanvang de meest cruciale en onderschatte is. Het gaat er vanuit dat je als organisatie je basis op orde hebt, dat je weet wat je missie, visie en doel is Stap 0 en 1 hebben we jullie al doorheen geleid. BELANGHEBBENDEN: wat zeggen we hierover??? We gaan nu inzoomen op stap 3. Formulieren uitdelen met ingevuld waarderingskader. VRAAG 8: Bestudeer het uitgedeelde waarderingsformulier van het NOM. Vergelijk de kolom hulpvragen met de kolommen van het waarderingskader. Wat zou, naar Uw mening, de meerwaarde van het waarderingskader kunnen zijn? Plenaire bespreking: Uitleggen: waarderingskader is de meetlat waarlangs je de collectie legt.
- Waarderingsformulier is de kern van de methodiek Helpt om vragen scherper te krijgen, waarderingskader te bepalen Kan op div. niveau’s worden toegepast, afhankelijk van doel en vraagsteling: object, deelcollectie, collectie Gaan nu inzoomen op één object, bij wijze van voorbeeld omdat hierover discussie was. Maar je hoeft niet altijd per object een formulier in te vullen!
- Hulpvragen bij bepalen wat voldoende is: Op welke aspecten moet de kachel hoog scoren om in de collectie te houden: Draagt deze kachel bij aan het versterken van het collectieprofiel? Verbetert hij de kwaliteit van de collectie? Past hij binnen de doelstellingen en missie van het museum? Past of is van belang binnen de domeinen Wonen; Werken; Kleden en Ontwikkeling, zingeving en ontspanning? Draagt hij bij aan de wetenschappelijk verantwoorde diversiteit binnen een objectcategorie of aandachtsgebied?
- Dit zijn de criteria uit Op de museale weegschaal. (kort bespreken, je kunt dit nalezen in de onze publicatie) Ze zijn toepasbaar op 3 niveau’s: Collectie Deelcollectie Object
- In de methodiek en op een waarderingsformulier zijn ze gerangschikt in Kenmerkentoestand, ensemble, herkomst, zeldzaamheidCultuurhistorisch: historisch, artistiek en informatiefSociaal-maatschappelijk: maatschappelijke waardes en beleving Gebruikmuseaal, economisch
- Gebruikssporen worden hoog gewaardeerd, laten verhaal achter de voorwerpen zien. Zou anders zijn voor Techniekmuseum of Designmuseum. Als voorwerp niet zeldzaam is, scoort het hoog, juist beeldbepalende zaken dagelijks leven passen in collectiebeleid. NOM wil geen eerste ontwerpen. Bij kunstmusea juist andersom. Raadzaam om uniforme clusters samen te stellen, b.v. alle plattebuiskachels en alle Gelderse potkachels. Te veel om honderden kachels op objectnivau te waarderen.
- Netwerk waarderen in NL Digitale versie Inventariseren ervaringen gebruikers VRAGEN???
- Waarderen is maatwerk: lastig om algemene, voor iedereen geldende tips te geven Waarderen kost tijd, maar levert veel op: dit horen we van alle gebruikers! Samenwerken loont: je ontwikkelt b.v. een gemeenschappelijke taal Doe alleen wat écht nodig is… … maar sla geen stappen over! Kris: ga niet sleutelen aan de methodiek zelf, die zit logisch in elkaar Voorbereiding is het halve werk: het kost even tijd de methodiek in de vingers te krijgen, info verzamelen, juiste mensen bij elkaar Werk van breed naar smal: begin niet op objectniveau Leer van de ervaring van anderen daarom zijn we hier vandaag! Ook nog: Multi-disciplinair team Werk in subgroepjes Begin met een pilot Documenteer de discussies Neutrale procesbegeleider
- Met deze piramide willen we laten zien hoe missie, waarden en collectie met elkaar samenhangen en op elkaar inwerken. Je kunt hem op twee manieren ‘lezen’, van onder naar boven en van boven naar onder. De missie is je vertrekpunt als museum, waartoe ben je op aarde, wie wil je hoe bereiken en met welke boodschap? Die missie vertaalt zich in bepaalde waarden, en die waarden worden weerspiegeld in de collectie, aan de hand waarvan je de verhalen vertelt, de boodschap overbrengt. Maar andersom kun je ook de collectie die je beheert als vertrekpunt nemen. Die collectie beheer je omdat die bepaalde waarden vertegenwoordigt. En aan de hand van die waarden formuleer je de missie. In feite zijn beide bewegingen aan de orde. Jullie hebben een historisch gevormde collectie, dat is een gegeven. Tegelijk zijn jullie bezig als nieuw museum een nieuwe missie te formuleren, jullie bevinden je in een transitiefase. En aan de hand van die nieuwe missie ga je vervolgens weer naar je collectie kijken. Dan blijkt misschien dat sommige dingen ontbreken, andere ruim vertegenwoordigd zijn. Zo beweeg je dus heen en weer. Waarde is geen absoluut en statische gegeven, hangt af van de context waarin je waardeert en wat je missie en visie vh m is, welke boodschap je wilt uitdragen Een huishoudelijk apparaat in een techniekmuseum of in een designmuseum kan een andere betekenis krijgen: een kunstmuseum hecht vermoedelijk meer belang aan de artistieke waarde dan aan de informatiewaarde. Het waarderingsteam kan desgewenst zelf een hiërarchie tussen de groepen criteria of tussen de criteria binnen een groep aanbrengen. Die hiërarchie kan afhankelijk zijn van de missie en doelstellingen van het museum of van de vraagstelling van de waardering. Voor een museum dat vooral gericht is op vermaak en minder op kennisoverdracht, zal waarschijnlijk de belevingswaarde van de collectie zwaarder tellen dan de cultuurhistorische waarden. Maar een kunstmuseum hecht vermoedelijk meer belang aan de artistieke waarde dan aan de informatiewaarde.
- In midden: collectie centraal, vertegenwoordigt bepaalde waarde. Willen we fysiek behouden, waardeverlies tegengaan. Maar behoud is geen doel op zich. ook toegankelijk maken, presenteren. Maar ook: kennis vermeerderen, objecten toevoegen waardoor collectie verrijkt wordt, verhaal completer. verzamelen, afstoten, doen van onderzoek (ontwikkeling) opstellen conserveren/restauraren(behoud) tentoonstellingen, bruiklenen (gebruik) Je gaat pas aan de slag met waarderen als er een concrete aanleiding is.